Viraj Alma

Virajlarla başa çıkabiliyor musunuz? Viraj almanın esrarengiz sanatı…

Birçok sürücü en büyük kaygısının viraj almak olduğunu kabul edecektir.  Virajı almanın altında pek çok bilimsel etken vardır.  Bunları anlamak için, ilk olarak motosiklete etki eden kuvvetlerin sonuca olumlu ve olumsuz etkilerini anlamalıyız.  Viraja yaklaşma hızımızla momentumu kontrol ederiz. Bu hız aynı zamanda, virajın keskinliğini değerlendirerek, dönüş için gereken hız ve vitesi ayarlamamız için, kendimize ayırdığımız zamanı da etkiler.  Bütün bunlardan sonra motosikletin virajda nasıl davranacağını değerlendirmeliyiz.

Birçok insan virajlarda frene basmamamız gerektiğini söyler ve gerçekten de virajlarda frene basmak iyi bir seçenek değildir.  Yine de ben, sürücülere neler olacağını göstermek için kontrollü bir pist ortamında virajda frene basmayı öğretiyorum.  Panik ve sert frende motosikletin ve sürücünün ağırlığı ön tekere aktarılacağından motosiklet dikleşme eğilimi gösterir.  Açıkçası, ivmelenme hissimizi geliştirmeliyiz ki, hızımızı zamanında azaltıp, doğru vitesi seçebilelim. Yine de, her durumla başa çıkabilmemiz için fren kullandığımızda neler olabileceğini de bilmeliyiz. Viraja girip virajın ortasında kontrolü kaybedip kaza yapan birçok sürücünün hikayesini duydum. İşin aslı kontrolü aslında viraja yaklaşmadan yaklaşık iki yüz metre önce virajı doğru okuyamayıp yaklaşım hızını ayarlayamadıkları için kaybetmişlerdi.

Bir viraja yaklaşırken ön tekerleği dönüşe oturtmak için kontra tekniğini kullanıyoruz.  Kontra tekniği birçok insan tarafından gereksizce karmaşıklaştırılıyor, hatta birçoğu kontrayı anlatırken farklı şekilde anlatıyor. Aslında bu tekniği öğrenmemize bile gerek yok, içgüdüsel olarak zaten yapıyoruz.  Bunu yaptığınızı kabullenin ve motoru yönlendirme tekniklerine konsantre olun.

Gidonun iç tarafına veya iç tarafta bulunan pege ekstra ağırlık verebiliriz.  Motosikletin iç tarafına doğru kafamız aynaya yaklaşacak şekilde eğilebiliriz.  Hang-off* tan bahsetmiyorum.  Hang-off normal yol koşullarında bize bir şey kazandırmaz ve viraj hızımızı düşürür.  Bir keresinde her virajda dizini yere koymaya çalışan bir öğrencim vardı. Sırf ona göstermek için kanca gibi bacağını yere doğru uzattığında yanından ondan 15 km daha hızlı bir şekilde geçtim. Onda CBR bende ise Pan European vardı.

Yapmamamız gereken şey ise motosikletin üzerinde kazık gibi oturup kollarımızı kasmak ve motosikletin kendi kendine dönmesini beklemek.  Bu depo üstü çantalarının yaptığı şey.  İleriye eğilip kolları yumuşatmak, yönlendirme hareketini daha pürüzsüz yapar.  Virajı güzel bir şekilde tamamlamak için viraj boyunca virajın çıkışına bakmalıyız.  Gözlerimizi yol yüzeyine paralel tutarsak, viraja yattığımızda panik olmayız ve çıkışı daha net bir şekilde görebiliriz.  Ayrıca viraja girdiğimizde içerideki dirseğimizi biraz da olsa kırarak iyi bir sürüş pozisyonu elde edebiliriz.

Gaz kolunu da unutmamalıyız çünkü dönmekte olan bir motosiklette en önemli kontrol gaz kolundadır.  İster gazı açarken olsun ister kaparken, en önemli unsur yumuşaklıktır.  Motosikletimiz virajı alırken, motosikletin ve sürücünün ağırlıklarının dengelenmiş olması gerekir.  Ön lastik bizim nereye gideceğimizi gösteren bir rehber gibidir, diğer bir değişle motosikleti dik tutan momentuma karşı koyan bir karşı kuvvettir.  Arka lastik sürücünün belirlediği çapta motosikletin virajda yine sürücünün belirlediği hızda gitmesini kontrol eder.

Vitesimizin gazı açtığımızda motosikletin hızlandığı, kapattığımızda ise yavaşladığı devri vermesini isteriz.  Hızı korumak için verdiğimiz gaza destek gazı denir. Devir saatinin ilk üçte birlik kısmı düşük viteste olduğumuz anlamına gelir ve gazı açtığımızda ya da kapadığımızda daha az tepki verir.  Virajın çıkışı açıldıkça akıcı bir şekilde hızımızı arttırmak için gerektiği kadar gaz vermeliyiz.   Hız artıp viraj açıldıkça daha fazla gaz verip motosikletin dikleşmesine müsaade edebiliriz.

Kafanızı kaldırıp önünüzdeki yol işaretlerine bakarak viraja karşı plan yapmak kulağa hanım evlatlığı gibi gelebilir.  Ancak bunu doğru yaptığınızda adrenalini iliklerinize kadar hissedebilirsiniz.

Size dürüstçe yıllar önce öğrendiğim bir şeyin bugün hala doğru olduğunu söyleyebilirim.  Hızlı gitmeye çalışmak akıcı olmayabilir ancak akıcı gitmeye çalışmak hızlı olacaktır.

*Hang off yarışçılar tarafından kullanılan virajda sürücünün kendini motosikletinde sarkıtarak ağırlık merkezini aşağıya alma tekniğidir.

Stu BULLOCK – RoSPA Motosiklet Eğitim Müdürü

Çeviri:  Görkem KOL