Sürüşte insan faktörü farkındalığının geliştirilmesi

Motosikletimizi ve kendimizi kontrol ederken ilk olarak neye bakıyoruz? Tabii ki de Roadcraft’a.  Ancak hiç “Roadcraft kitabının amacı sürüş kabiliyetinizi geliştirmektir.” Kısmına baktık mı? Eğer bir sürücü gelişmeye ihtiyacı olduğunu düşünmüyorsa, kendisini veya motosikletini neden kontrol etsin? O yüzden sürücülere bir şeyler öğretmeden önce onların hal ve hareketlerine bakmalıyız.

“Kişisel riskler” bölümünde roadcraft bize sürüşümüzü etkileyeceği için insan faktörü farkındalığımızı geliştirmemizi söyler. Peki kendimizi ve motosikletimizi kontrol etmezsek başımıza gelebilecek güvenlik ve yasal sorunları biliyor muyuz? Bizden eğitim aldıktan sonra katılımcıların beklentileri nelerdir?

Öğrencilerin öğretilenleri unutmalarını veya öğrenme zahmetine girmemelerini bekleyen eğitmenler, kendilerini başarısız olmaya da hazırlamalılar. Bir keresinde bana öğrencilerimden kaç tanesinin Roadcraft’da tavsiye edildiği şekilde her durumda kontrolleri yapıyor mu? diye bir soru geldi. Bu konu hakkında çok düşündüm.

“I AM SAFE*” kısaltmasındaki kontrolleri gerçekten yapıyorlar mı? Muhtemelen hayır, çünkü eğer süremeyecek durumdaysanız bunu bilirsiniz değil mi? Peki bu duygu her zaman herkesi sürüş yapmaktan alıkoyar mı? Muhtemelen hayır. Kuşkusuz geçmişte aşırı alkollü motosiklet sürenleriniz olmuştur. Bir keresinde bir sürücü bana “eğer bir sürücü yorgun olduğunu söylüyorsa, nasıl sürüp sürmeyeceği hakkında da doğru kararı verebilir?” diyerek güzel bir yere değindi.

Burada konu dürüstlüğe geliyor. Hepimiz mükemmel sürücüleriz değil mi? Hiç havanın kötü olduğunu düşündüğünüz halde sürüş yaptınız mı? Ya da yorulduğunuzda “hadi az kaldı” dediniz mi? Hatta lastiğinizin ömrü bittiği halde yapmamanız gereken fazladan 1000km yol yaptınız mı? Herkes mutlaka acıkır ya da susar veya tuvalet ihtiyacı hisseder ve “hadi az kaldı” der.

Peki siz bu durumlarda ne yapıyorsunuz? Riski göz önüne alıp ona göre mi sürüyorsunuz? Tabi ki öyle yapıyorsunuz. Her zaman yaptığınız şey değil mi. Peki sorun bunun neresinde?

İşin gerçeği hepimiz hatalarımızdan ders çıkarırız. Eğer bu hatadan kabak lastikle yola devam edebiliriz ve hiçbir şey olmaz sonucu çıkarılırsa, bunu tekrar yapabileceğimizi öğrenmiş oluruz. Eğer farı bozuk bir motosikletle sağ salim eve gidebilmişsek ve polis tarafından durdurulmamışsak, bundan da kötü bir sonuç çıkarmayız ve muhtemelen tekrar aynı şeyi yaparız.

Öğrencilerimizin dikkatini Roadcraft’ın ilkelerine çektiğimiz gibi onlara anlayacakları şekilde hepimizin edindiğimiz tecrübelere bağlı olarak  bazı riskleri aldığımızı söyleyebiliriz. Tecrübelerimiz kararlarımızı şekillendirir ve bu testi geçmek için kabul edilenden daha fazla risk almamıza neden olur. Peki ya buna ne demeli?

Yazan: Stu Bullock – RoSPA Motosiklet Eğitim Müdürü