Güvenli Sürüş için Konumlanma

Yoldaki konumumuzu seçerken yaptığımız değerlendirmeler nelerdir? Virajlarda konumlanmayı öğretirken Roadcraft’ta dikkate alınması gereken iki bölüm vardır:

* Motosiklet sürücüleri yaralanmaya araba sürücülerinden daha açıktırlar. Eğer bir motosiklet sürücüsü bir hata yaparsa bunun sonucu daha ciddi olur, çünkü arabalar da olduğu gibi koruyucu bir kabuk yoktur.

* İngiltere’de motosiklet kazalarının çoğu virajlar da kontrol kaybından kaynaklanmaktadır; özellikle kırsal yollarda ve çift apeksli virajlarda. Bir viraj alırken lastiklerinizin tutuşundan daha fazla şey istersiniz. Hızınız arttıkça ve virajın sertliği arttıkça, bu talepleriniz artmaktadır.

Yol yüzeylerinin pek çoğunda diğer araçlar tarafından bırakılmış “lastik izlerini” görmek mümkündür. Biz de bu izlere bakarak sağ veya sol lastik izlerinin hangisinden gidersek diğer çevresel tehlikelere karşı daha güvende olacağımıza karar veririz. Yol yüzeyinin güvenliğimizi, dengemizi ve görüşümüzü korumamıza yetecek kadar iyi olduğu durumlarda, lastik izlerinin dışında bir hat üzerinden gitmek kabul edilebilir çünkü bu durum virajın sertliğini azaltacak ve bu sayede yönlendirme, frenleme ve ivmelenme için daha fazla yol tutuşu elde edilecektir. Ama motorun nerede konumlanması gerektiğine dair karar sürücüye aittir, başkasına değil.

Her zaman GÜVENLİĞİ ön planda tutan bir konum benimsemeliyiz ve bu konum iki tekerinde yol yüzeyi ile temas eden alanlarını azaltmamalıdır. İyi bir dengeye sahip olmak, yine tekerleklerin yol yüzeyi ile temas eden alanını azaltmamak adına diğer önemli husustur ve bu yüzden sürüş esnasında yolun stabil kısımlarını belirlemeye çalışırız ve buralardan süreriz. Her zaman konumumuzu güvenliğimiz için kurban etmeliyiz, yani her zaman en güvenli konumu tercih etmeliyiz.

En dengeli durumu muhafaza etmek için, en iyi lastik tutuşunu sağlayan ve virajın sertliğini azaltan bir çizgi seçilmelidir. Eğer bu ikisini de sağlayamıyorsak, hız düşürülmelidir.

Yolun dış kenarları yol yüzeyinde kırıkların olduğu veya aşınmış olan kısımlardır. Bunun sebebi; diğer araçların ağırlıklarının viraj alırken dış lastik izlerine “yaslanmasıdır” ve bu da yol yüzeyine hasar vermektedir. Döküntüler ve araçlardan düşen nesneler de yolun bu kısmına atılacaktır. Ayrıca yolun orta kısmında da döküntüler bulunabilir çünkü yolun bu kısımları lastik izlerinin olduğu kısımlar gibi süpürülmemektedir. Bu alanlara yaklaştıkça hata yapma riski ve kontrolü kaybetme riski ciddi oranda artacaktır. Bunu neden yapasınız ki?

Sürücüleri, her zaman tercih edilebilir daha güvenli bir konum var iken yolun en dış çizgisinden gitmeleri konusunda yönlendirmek sorumsuzluktur. Bazı sürücüler bu durumlarda kendilerini güvensiz hissettikleri için yolun en dış çizgisinden gitmemeye karar vereceklerdir. Bu, bir planları olduğu sürece ve bu planlarını uygulamak için bir nedenleri olduğu sürece, onların gold (altın) notu almalarına mani değildir.

Examiner’lar (sınav yapmaya yetkin kişiler) ve eğitmenler için RoSPA Advanced Test Guidelines’da aşağıda ki yönlendirmeler (RoSPA İleri Test Kılavuzu) bulunmaktadır:

Konumlanma. Examiner, hem açık yollarda hem de şehir içindeki sürüşlerde tehlikelere yaklaşırken ki güvenlik, denge ve görüş açılarından motorunuzu nasıl konumlandırdığınızı not alacaktır. Ayrıca şerit kullanımınızı da not alacaktır. Şunu anlamalısınız ki bazı zamanlarda güvenliğiniz için görüşünüz veya hızınız için yaptığınız konumlanmadan vazgeçmeniz gerekmektedir.

Motosikleti daha fazla yatırmak = yönlendirme, frenleme ve ivmelenme için daha az lastik tutuşu

Kılavuz açık bir şekilde göstermektedir ki, sürücü, yolda giderken güvenliği ve dengeyi etkileyebilecek diğer tehlikeli durumlar nedeniyle bir virajı en dış kenardan alma fırsatına sahip olamayabilir, ama yine de gold seviyesine erişebilir.

Buna rağmen neden bazı sürücüler konumlanmanın güvenlik ve dengeden önce geldiğini düşünür? Gerçekçi olalım. Virajları düzleştirmek ve yol yüzeyinin her milimetresini kullanmak, hızlı gitmek içindir. Bir yetenek, beceri, meydan okuma, Sistem’in uygulanması ölçümü olarak görünür. Ya da acil bir duruma cevap veren bir polis sürücüyü taklit edebileceği izlenimini mi yaratmaktadır?

Her iki neden de kontrol kaybı riskini arttırmaktadır ve esnek bir şekilde Sistem’in uygulanmasına aykırıdır. Mesela hali hazırda bir millik (1,6 km) görüşünüz varken ve yol yüzeyi sağlamken en dış çizgide konumlanmanın ne manası var? Şehirde veya çok şeritli yollarda düşük hızlarda seyir halindeyken en dış çizgi üzerinde konumlanmanın manası ne olabilir? Hiç görüşünüzün olmadığı yani gelen tehlikelerden habersiz olduğunuz durumlar için ne dersiniz? Peki ya virajın orta çizgisinin aşındığını gördüğünüz durumlar için ne dersiniz?

Sonuç olarak, hiçbir zaman tarzı işlevselliğin önüne koymayın, güvenlik en önemli şeydir ve her zaman önce güvenlik gelir. Bunu kavrayamayan kişilerin defansif bir sürüş davranışı yoktur ve açıkça potansiyel olarak tehlikelidirler. Gelin sürücüler için riskleri azaltarak bunu herkes için tutarlı ve güvenli yapalım.

Stu Bullock – RoSPA Motosiklet Eğitim Müdürü